De Vluchthaven, de blijvende frustratie van Van der Laan

VLUCHTHAVEN (Zuid), 2 dec 2013 – 9 juli 2014 (7 months)
The refugees were sceptic about the offer of the prison at the Havenstraat, but the Major of Amsterdam assured them they would be supported to work on their future, wherever that future would be. At the end of the ‘project Havenstraat’ however, the Major stated the pilot was unsuccesful because only few people returned to their country of origin. It was clear there was an hidden agenda. It also became clear that the real issue is the gap in the Dutch asylum policy. Refugees cannot go back, yet do not get a status, and can also not go anywhere else. Volunteers made a plan for the refugees to work on their future. This included trauma-care, courses and workshops and assistance with their asylum procedure. It took the gemeente several months to take over this plan and start executing it. In the mean time refugees were faced with guards from the justice department that made it often difficult to feel at home and volunteers who wanted to assist had strict visit times and were obliged to show their ID. After 6 months the city council told the refugees to leave. They refused. In an amazing evaluation it is describes once again why the people cannot go back to their countries and also cannot live on the street from nothing. Also why the 6 months ‘pilot’ actually became a ‘2 months pilot’ because the city council started so late with the promised screenings, assistance and programs. After a court case, twice postponed verdict and appeal, the group left the building voluntarily to prevent eviction and arrest by the police.
www.wijzijnhier.org

Amsterdam mag niet langer weglopen voor het Doorstroomhuis

ASKV/Steunpunt Vluchtelingen, Diaconie / Wereldhuis, Dokters van de Wereld, Vluchtelingenwerk Amstel tot Zaan, Gerd Beckers en Henk Griffioen deden voorstel voor INSTROOMHUIS voor ‘vluchtelingen tussen procedures’. B&W Amsterdam neemt niet zijn morele verantwoordelijkheid maar zoekt slechts ontsnappingsmogelijkheden. Daarmee zijn we nog even ver als in juli vorig jaar. Amsterdam moet leren van ‘Groningen’. Is de Raad in staat om met name burgemeester Van der Laan uit zijn tunnel met ‘rode lijnen’ te halen? Moeten we niet constateren dat de ‘rode lijn’ allang een rood waas is geworden? Eigenlijk al sinds de Vluchthaven? Je kan anderen (de staat) op hun verantwoording wijzen, maar uiteindelijk is er altijd jouw eigen verantwoordelijkheid, is er de vluchteling die bij jou op de stoep ligt en waar je niet overheen mag stappen.

Amsterdam, 1 mei 2017
Betreft: voorstel tot overleg woensdag 3 mei 2017
Beste raadsleden,
Het Jaarplan 2017 vreemdelingenbeleid, dat op 10 mei in de gemeenteraad wordt behandeld, doet
melding van een toegenomen druk op de capaciteit van de BBB voorzieningen. Hierdoor ziet het college
zich genoodzaakt om criteria te verbinden aan de toegang tot deze voorzieningen, die eerder werden
gezien als humanitaire ondergrens. Daarnaast wordt geconstateerd dat er zeer weinig doorstroom is, wat
de druk op de capaciteit nog extra verhoogt.
In het jaarplan wordt ook het voornemen aangekondigd om door het Vreemdelingenloket uitgebreidere
intakes te laten doen bij mensen die in eerste instantie alleen om een BBB bed vragen. Hierdoor wordt
meer inzicht verkregen en kan gerichte ondersteuning worden aangeboden.
Als Amsterdamse organisaties die vanuit verschillende expertises met en voor ongedocumenteerden
werken, juichen wij dergelijke uitgebreide intakes toe. Ook wij constateren dat de BBB’s vollopen en dat
mensen daar een jaar of langer zitten zonder dat er goed naar hun situatie en hun perspectieven wordt
gekeken. Daarnaast zien we dat er veel kwetsbare personen in de BBB’s verblijven, wat leidt tot
problemen en stress en wat steeds vaker incidenten tot gevolg heeft in de BBB’s en bijvoorbeeld in het
Wereldhuis. Reden voor de organisaties om zich hier gezamenlijk over te buigen en te komen tot
aanbevelingen om deze knelpunten op te lossen. In verschillende overleggen namen vanuit
maatschappelijke organisaties deel: ASKV/Steunpunt Vluchtelingen, Dokters van de Wereld, Equator,
Vluchtelingenwerk, Diaconie / Wereldhuis, Rode Kruis, Taakgroep Vluchtelingen Raad van Kerken. Op
individuele titel: Gerd Beckers, Henk Griffioen en Co van Melle. En bovendien met input van de
ketenpartners van de gemeente: HvO Querido, GGD Amsterdam, Leger des Heils. Ons hieronder
beschreven voorstel sluit goed aan bij de wens van het college om tot een betere intake te komen, om de
doorstroom in de gemeentelijke opvang te verbeteren en om zo efficiënt mogelijk middelen in te zetten.
Doorstroomhuis
Om tot een goede intake te komen is veiligheid, rust en vertrouwen nodig. Mensen die aankloppen bij het
Vreemdelingenloket hebben soms last van fysieke problemen, traumatische ervaringen en zijn gestrest
van het straatleven waardoor een goede analyse van de situatie om meer tijd vraagt dan één
intakegesprek aan het loket. Het is nodig de tijd te nemen om een vertrouwensrelatie op te bouwen die
noodzakelijk is om ook de dieper liggende gebeurtenissen en feiten naar boven te krijgen.
Wij pleiten dan ook voor een Doorstroomhuis waarbij de doelgroep voor twee tot drie maanden kan
verblijven in een 24/7 opvang en waar vanuit rust naar hun situatie wordt gekeken. In die periode zullen
deskundigen, zoals artsen, psychologen, maatschappelijk werkers en juristen met cliënten in gesprek
gaan om duidelijk te krijgen met wie we te maken hebben, welke behandeling, traject of begeleiding nodig
of mogelijk is en welke vorm van opvang daarvoor het meest geschikt is. De gemeente maakt op deze
manier goed gebruik van de ruim aanwezige expertise in de stad: Dokters van de Wereld, Equator, GGD
en Mentrum (JOT – bij verslavingsproblematiek) voor de medische diagnose, Vluchtelingenwerk en ASKV
voor de juridische analyse en hulpverleners voor het sociaal en maatschappelijk werk (zoals HvO, Equator
en Centrum ’45, counseling en/of activering volgens de Wereldhuis methode).
Met deze gebundelde expertise brengen de organisaties de noodzakelijke behandeling en juridische
mogelijkheden in kaart en brengen zij een advies uit aan gemeente voor een passend traject, opvang en
voor het aanstellen van een trajecthouder. Bij het adviseren over opvang wordt rekening gehouden met de
stabiliteit die vereist is voor behandeling of het bereiken van perspectief. Daarnaast wordt ook gekeken of
er intensieve begeleiding nodig is, of dat een meer zelfstandige woonvorm mogelijk is of dat door de
aanwezigheid van een netwerk het verstrekken van leefgeld de meest passende oplossing biedt. Voor
personen waar de experts geen medische noodzaak of juridisch perspectief zien en die niet kunnen
werken aan terugkeer blijft de BBB beschikbaar als humanitaire ondergrens. Het advies wordt opgesteld
aan de hand van een zowel medische, juridische als sociaal maatschappelijke beoordeling.
Voor de medische beoordeling worden de richtlijnen van het rapport Arts en Vreemdeling van de
commissie Medische zorg voor uitgeprocedeerde asielzoekers en illegale vreemdelingen1 als
uitgangspunt genomen. Ongedocumenteerden hebben recht op medisch noodzakelijke zorg. Artsen
dienen uit te gaan van de bestaande gedragsregels en richtlijnen van de medische beroepsgroep, om
hiermee te komen tot verantwoorde en passende zorg. Bij de indicatiestelling laten de artsen zich leiden
door algemene factoren, zoals: de ernst van de aandoening, het chronische karakter van de aandoening,
de te verwachten complicaties, de te verwachten gezondheidswinst, de individuele situatie van de patiënt,
het lijden van de patiënt, de hulpbehoefte van de patiënt, de (on)uitstelbaarheid van de te verlenen zorg
en de continuïteit van de zorg. De World Health Organization2 stelt dat opvang (right to shelter) nauw
verbonden is aan de mogelijkheid om de ‘right to health’ te kunnen waarborgen.
Bij het verkennen van het juridisch perspectief worden de volgende mogelijkheden onderzocht:
Mogelijkheden tot verblijf:
-Herhaalde (opvolgende) asielaanvraag, artikel 64 (uitstel van vertrek op medische gronden),
mensenhandel, schrijnende situatie, ouder van Nederlands kind, staatloosheid, buitenschuld.
Mogelijkheden voor terugkeer:
-samenwerking met IOM, DT&V en terugkeerorganisaties, duidelijkheid over aanwezigheid en
toegankelijkheid van behandeling en medicijnen in het land van herkomst (inclusief de betaalbaarheid van
de zorg en de medicijnen), een ruimere mogelijkheid voor het wegnemen van belemmeringen zoals hulp
bij het opstarten van een bedrijfje in land van herkomst of het voldoen van eventuele schulden.
Geen juridisch perspectief, kansarm verblijf in Nederland:
– Als mensen (nog) niet terug kunnen – of willen – naar het land van herkomst is het van belang de
humanitaire ondergrens in opvang te blijven bieden en ze over te dragen aan organisaties die hen verder
begeleiden.
Kort samengevat, het Doorstroomhuis:
• is toegankelijk voor iedereen met een v-nummer die zich bij het loket meldt
• biedt voor een maximale periode van 2 – 3 maanden 24/7 opvang om in een situatie van
veiligheid, rust en vertrouwen te komen tot een
• advies van experts gebaseerd op medische en juridische criteria voor
• passende opvang en medisch en/of juridisch traject en trajecthouder
• Door zorgvuldige screening, advies op maat en samenwerking met de verschillende expertises
kan beter passende opvang, zorg en begeleiding worden geboden, de doorstroom
In de gemeentelijke opvang wordt meer bevorderd en de druk op de capaciteit van de
voorzieningen verminderd.
• Tevens biedt dit voorstel grote kans op een efficiëntere inzet van middelen
Graag gaan wij woensdag 3 mei tussen 12 tot 13.30 uur in de Regentenkamer van de Diaconie
(Nieuwe Herengracht 18) met u in gesprek over ons voorstel voor het Doorstroomhuis en bespreken wij
met u de mogelijkheden om via een motie het college te verzoeken om het Doorstroomhuis verder uit te
werken en te verwezenlijken. Uiteraard blijven wij graag betrokken bij deze uitwerking.
Met vriendelijke groeten,
ASKV/Steunpunt Vluchtelingen, Diaconie / Wereldhuis, Dokters van de Wereld, Vluchtelingenwerk Amstel
tot Zaan, Gerd Beckers en Henk Griffioen
1 https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/asielzoekers-en-ongedocumenteerde-vreemdelingen.htm
2 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs323/en/

Zie ook:  BBB achteruit in plaats van vooruit

EEN BURGEMEESTER VERBLIND DOOR ZIJN OBSESSIE MET ‘TERUGKEER’, ‘ACTIVISTEN’ EN ‘RODE LIJNEN’

De actualiteit van de opvang van ongedocumenteerden in 2017 en een terugblik op de essentiële gemeenteraadsvergadering van juli 2016.

BBB: achteruit in plaats van vooruit. MAG NIET GEBEUREN!
Vluchtelingen dupe van conflict tussen stad en staat.
Asociale redenering: ‘onterecht (want de staat zou ze moeten opvangen) in BedBadBrood, dus terecht op straat’
Amsterdam mag niet langer weglopen voor het Doorstroomhuis.
Van der Laan: gemeente gaat strenger toezien op bed-bad-brood
Burgemeester leert niks bij, nog steeds:
EEN BURGEMEESTER VERBLIND DOOR ZIJN OBSESSIE MET ‘TERUGKEER’, ‘ACTIVISTEN’ EN ‘RODE LIJNEN’

Integendee: Van der Laan moet voorbeeld Groningen volgen

Op 13 en 14 juli 2016 vond in Amsterdam een vergadering plaats van de gemeenteraad. Ik volgde een deel van deze vergadering omdat in agendapunt 46A de situatie van de tot heden afgewezen asielzoekers, vluchtelingen die niet meer of niet opnieuw in de asielprocedure zitten, aan de orde kwam. Ik was verbaasd dat zo’n gemeenteraadsvergadering zo verschilde van een vergadering van het parlement, met name door de grote rol die de, zojuist voor 6 jaar herbenoemde, burgemeester speelde, het gewicht dat zijn aanwezigheid had, ook wanneer hij niet aan het woord was. Het had zo meer weg van een ondernemingsraadsvergadering, was mijn indruk. Des te meer bewondering had ik voor enkele raadsleden, die ondanks de lichaamstaal en de woorden van de burgemeester, rustig en beleefd de positie van de zogenaamde ‘uitgeprocedeerden’ aan de orde bleven stellen, hun 4 moties indienden, ondanks in 2 gevallen een negaties preadvies van de burgemeester, en in 3 van de 4 gevallen deze ook door de raad zagen aangenomen worden.

Dit is geen verslag van de vergadering van 14 juli. Wel is dit de volledige door burgemeester Van der Laan bij dit agendapunt (46A) uitgesproken tekst en mijn commentaar daarop. De toelichting door de indieners van dit agendapunt en van de moties en de daarbij gedane interruptie ontbreken dus en zelfs ontbreken de interrupties bij zijn eigen betoog waarop Van der Laan reageert. Het volledige door de gemeente gemaakte verslag vindt u bij Raadsinformatie Amsterdam, bij de agenda voor de raadsvergadering van 14 sept 2016.

Van der Laan: Ik denk dat een heel belangrijke vraag die gesteld is: Hoe kan het nou zijn dat onze beelden zo verschillen? Dat de beelden verschillen dat werd duidelijk in de bijdragen van de sprekers. En ik wil daar ook beginnen voor ik de moties preadviseer.
Op zichzelf is het natuurlijk zo dat iedereen die uitgeprocedeerd is maar hier wel is, die zit natuurlijk in een nare situatie. En daar hebben wij als Amsterdammers geprobeerd op een goeie manier, op een zo goed mogelijke manier, een oplossing voor te vinden door te zeggen: diegenen die bereid zijn mee te werken aan terugkeer, of enorm vertrouwen dat ze alsnog een verblijfsstatus zullen krijgen, kunnen in het programma Vreemdelingen, met activering, met juridische begeleiding, met alles wat erbij hoort, liefst voor 3 tot 6 maanden, als ze ziek zijn maximaal een jaar. En daarnaast hebben we gezegd: we doen als ondergrens voor iedereen, zonder enige voorwaarde te stellen – ik weet nog dat het slikken was voor sommige partijen in de raad – Bed, Bad en Brood, zodat er niemand gewoon op straat slaapt in deze stad. Dat is de hoofdzaak van ons beleid.
Commentaar: Zowel voor het werken aan terugkeer als aan het werken aan een verblijfsstatus is tenminste 1 à 1,5 jaar nodig, dat heeft de ervaring geleerd. De groep ongedocumenteerde vluchtelingen van WijZijnHier/WeAreHere (WAH) heeft dit meerdere malen gesteld, zowel in brieven aan de gemeenteraad als aan de Tweede Kamer. De meeste mensen kunnen bovendien niet meewerken aan terugkeer, omdat de oorzaak van hun vlucht (zoals oorlog, onderdrukking) nog steeds bestaat. De groep heeft uitgebreid geschreven over het asielgat, waarin ze terecht zijn gekomen nu ze geen verblijfsstatus krijgen en evenmin terug kunnen. Zie de site van www.wijzijnhier.org . De burgemeester, het programma Vreemdelingen negeert, ontkent het asielgat. Dat maakt een realistische werkwijze en termijnstelling onmogelijk.

De BedBadBrood-regeling, waarbij men elke dag 9 uur ’s morgens tot 16.00u ’s middags de straat op moet, is niet geschikt voor angstige, getraumatiseerde vluchtelingen die slecht slapen en op straat altijd bang zijn aangehouden te worden en zonder vorm van proces naar een detentiecentrum te worden gebracht. Velen hebben daar ervaring mee, hebben maanden vastgezeten voor ze weer op straat werden gezet, omdat het niet lukte hen uit te zetten.

Van der Laan: En nu doet zich het feit voor dat we door dat eerste jaar heen zijn sinds we met dat programma zijn begonnen, en dat we zien dat de hoop die velen van ons hadden, hebben, dat er daadwerkelijk gewerkt wordt aan terugkeer en dat het ook resultaat heeft, dat er voor die grond heel weinig, dat er heel weinig van uitkomt. En aan de andere kant van dat spectrum, in dat programma hebben we gezien dat er mensen zijn die in medische problemen zitten, en toen kwam de vraag natuurlijk op van u: hoe gaan we daar mee verder?

Commentaar: Hier wordt uit het ‘slechte’ resultaat, dat er weinig van terugkeer sprake is geweest, afgeleid dat er niet of te weinig aan terugkeer gewerkt is. In werkelijkheid ligt dat aan de oorzaken in mijn bovenstaande commentaar gegeven (o.a. de situatie in de landen van herkomst) en aan de onrealistische inzet en verwachting van burgemeester en gemeentebestuur.

Van der Laan: Nou is het zo dat zich in de stad activisten bevinden, actiegroepen bevinden, vrijwilligers, hulpverleners, net als u en ik gewone mensen met alles door elkaar, en ook advokaten soms, ook gewone mensen, die betrokken zijn bij de zaak en dan helpen bij de beeldvorming waar wij nu tegenaan lopen om hun eigen kleur daar aan te geven. Hier is bij het naderen van het einde van het jaar voor de medische probleemgevallen direct keihard de positie ingenomen dat wij ze maar gewoon op straat zouden gooien. We hebben er in de commissie over gesproken, ik heb u voorgelezen – dat was dacht ik anderhalve maand geleden – hoe ze gediagnostiseerd werden en dat er een heel gedifferentieerd ding zou komen om juist te voorkomen dat mensen die echt niet op straat zouden kunnen zwerven, weliswaar ’s nachts zouden kunnen slapen en in Bed, Bad Brood zouden kunnen zijn maar overdag weer de straat op zouden moeten, en dat daarvoor genuanceerde oplossingen waren. Maar dan komt er een kortgeding-dreiging of ‘we gaan niet weg’-verhaal, u wordt opgeroepen, er worden ondersteunende brieven geschreven in de kranten van Dokters voor de Wereld, van het College voor de rechten van de Mens, en allerlei andere actiegroepen of semi-actiegroepen, en dan raakt u bezorgd of er toch niet wat mis gaat in de stad. Die signalen brengt u hier in de raad en dat neem ik niemand die hier zit kwalijk. Maar het is mijn taak te zoeken naar de feiten en de cijfers en met u dáárop besluitvorming te plegen.

Commentaar: Niet de feiten bepalen het beeld, volgens de burgemeester, maar activisten die er hun eigen kleur aan geven. Bij die activisten horen ook Dokters van de Wereld en het College voor de rechten van de Mens. Hij had ook nog de Raad van Kerken kunnen noemen. Feit is dat de meeste van de 10 mensen in de 24-uur-opvang Daalburgh van het Leger des Heils een brief hadden gekregen van het gemeentebestuur met de mededeling dat het voor hen uitgetrokken jaar voorbij was en dat ze zich voor onderdak gekoppeld aan terugkeer konden melden bij de Vrijheids Beperkende Locatie (VBL) te Ter Apel. Omdat proefondervindelijk bewezen was dat ze daar geweigerd werden ‘omdat er geen zicht op uitzetting was binnen 12 weken’, betekende die brief een feitelijke opstraatzetting. Pas later schreef de burgemeester aan de gemeenteraad dat sommigen naar een 24uurs/terugkeer- opvang in Amsterdam konden en verwees ook naar de gewone Bedbadbrood-regeling waarbij de mensen overdag de straat op moeten. De feiten en de cijfers waren dus door de burgemeester al een keer gewijzigd.

Van der Laan: Welnu, ik krijg net tien minuten geleden een brief van de advokaat van We are here too (of two?), die overigens al een stief aantal, mag ik zeggen tientallen kort gedingen tegen ons heeft gevoerd – en ik moet voorzichtig zijn, maar volgens mij nog nooit heeft gewonnen in die zaken – die heeft dus gedreigd met ‘We gaan niet weg’, en was in die keten een belangrijke aanjager, en nu schrijft-ie: ‘Uit verschillende bronnen begrijp ik dat de afgelopen week veel is gedaan om cliënten een vervolgopvang te bieden, dat is goed nieuws en’ (blabla) dan zal ik hen adviseren op het aanbod in te gaan.’ Ik ga u de brief geven, ik weet niet of u hem al heeft maar… ik krijg hem echt net, en dan gaat het nog een tijd zo door. Maar dit is wel het krachtenveld waarin u als raad zich bevindt en waarin u soms voorbarig conclusies trekt. Dat heeft soms ook te maken met de situatie waarin u hier zit ten opzichte van de Haagse politiek. Sommigen van u vinden dat de regering al lang een bestuursakkoord had moeten aanbieden dat past bij wat wij hebben. Anderen zijn daar wat minder stellig over. Dat kan allemaal. Maar laat u zich niet te snel op sleeptouw nemen. Er is een restprobleem waar ik zo iets over zal zeggen. Want ik zeg niet dat ik dit een onzinverhaal vind. Ik vind het sowieso goed dat u de signalen naar de raad brengt. Maar laten we nu even kijken welke feiten we kennen. Dit is een belangrijk ding. Ik zeg: Het is helemaal niet waar dat er de afgelopen week veel gedaan is, want dat was al zo, dus er is helemaal geen goed nieuws. Maar fijn dat u erkent dat er dan nu een situatie is waarin u uw cliënten wil adviseren om op het aanbod in te gaan.

Commentaar: De burgemeester kent de juiste naam van de organisatie van ruim 200 ongedocumenteerde vluchtelingen in zijn en hun stad, die hij al 10 keer uit hun woonplek heeft laten zetten, een organisatie die 4 jaar bestaat en zich We are here noemt, niet. Wat drijft hem om zo in de gemeenteraad te praten over een advocaat, notabene op het moment dat deze schrijft op het aanbod in te gaan? In ieder geval geen tactiek en ook geen gezond verstand. Het is bovendien ‘not done’ om zo en op die plaats van een advocaat te vertellen dat hij nog nooit een zaak tegen de gemeente gewonnen heeft (wat trouwens niet klopt, advocaat Fischer heeft alleen al voor bijna alle huidige cliënten van Daalburgh de gemeente al een keer gerechtelijk tot opvang en behandeling gedwongen), bovendien zou dat nog niet betekenen dat hij het deze keer niet zou kunnen winnen. De burgemeester laat zich leiden door pure ergernis dat de gemeenteraad zich volgens hem op sleeptouw heeft laten nemen door zo’n ‘aanjager’. Hij gaat zelfs in de gemeenteraad die ‘aanjager’ denkbeeldig toespreken. Over slecht theater gesproken… Blijkbaar heeft de advocaat zijn aanbod weer ingetrokken, wat me in deze sfeer niet verbaast. De gemeente en het Leger des Heils moeten nu een kort geding voeren om de patiënten van Daalburgh eruit te krijgen. De burgemeester gaat uitgebreid in op de brief van de advocaat waarvan hij alleen de voornaamste mededeling even had hoeven te vermelden, hij verzwijgt dat enkele uren daarvoor de deurwaarder namens de gemeente een strafrechtelijk uitzettingsbevel op de deur van het pand van We are here heeft laten plakken. Daarmee zouden op 8 september 145 kwetsbare, deels zieke mensen voor de 11e keer door de gemeente op straat worden gezet. Iedereen in de gemeenteraad kent die praktijk, toch werd onder leiding van mevrouw Yesilgöz van de VVD met veel pathos het theater opgevoerd dat Amsterdam geen kwetsbare, zieke mensen op straat zet. Nog maar een maand daarvoor had een van die kwetsbare, zieke mensen van We are here een einde aan zijn leven gemaakt.

Van der Laan: Ik ga niet eigenwijs zijn. Hoewel me dat veel moeite zal kosten. Maar wij hebben heel vaak discussies gehad toen wij deze architectuur van Bed, Bad, Brood voor iedereen en het programma Vreemdelingen voor maximaal een jaar voor mensen die bereid zijn mee te werken, tot een oplossing maakten.
Weet u nog dat het College voor de rechten van de Mens, dat zich nu ook weer in deze strijd gestort heeft, ook tig brieven heeft geschreven om u duidelijk te maken dat wij niet eens een keus hebben, dat we die opvang moesten bieden? U heeft kennis genomen van de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep en de Raad van State, dat wij hen niet hoeven te bieden. In de brief die laatst is geschreven, vorige week nog door het College voor de rechten van de Mens wordt weer verwezen naar een Europese commissie en het Europees Sociaal Handvest, dat inmiddels overruled is door de Raad van State en de Centrale raad van Beroep. Laat u zich, zelfs door het College voor de rechten van de Mens dus niet te snel op sleeptouw nemen. Laten wij bij de feiten blijven en verdedigen wat wij hebben opgebouwd. Want het is helemaal geen slecht systeem binnen, wat we dan weliswaar niet hoeven, maar wel mogen, doet Amsterdam ongeveer het maximale. Ik kom zo nog even op Groningen.

Commentaar: Ook door het College voor de rechten van de Mens mogen de gemeenteraadsleden zich van de burgemeester niet op sleeptouw laten nemen. Wat bezielt een burgemeester die, wanneer hij gehoord heeft van een Europese commissie dat hij volgens de rechten van de mens ongedocumenteerden opvang moet bieden, om naar de Raad van State en naar de Centrale Raad van beroep te gaan, om daar onderuit te komen? Deze organen kunnen natuurlijk geen andere uitspraak doen dan dat in Nederland de staatssecretaris verantwoordelijk is voor de opvang van ‘uitgeprocedeerden’. Formeel hoeft de gemeente het niet omdat de staatssecretaris het moet. Maar die doet het niet. Wie moet het dan doen? Het is niet iets wat je uit kunt stellen. Juist, de gemeente. En die bewaart dan maar de bonnetjes tot de staatssecretaris wel zover is. Als iemand te water raakt kun je hem niet laten verdrinken door te zeggen: Maar die-en-die stond er dichterbij. Mensenrechten kunnen niet door een gerechtelijke uitspraak ‘overruled’ worden, zoals de burgemeester zegt. Wetten en gerechtelijke uitspraken kunnen mensenrechten effectueren, zij kunnen deze nooit aantasten of beperken.

Van der Laan: Dat zijn mijn algemene opmerkingen vooraf, maar de conclusie is , wij sturen – en dat zei mevrouw Yesilgöz terecht – wij sturen nooit zieke mensen op straat. En de partners die hier mee te maken hebben, HVO-Querido voor de Bed, Bad en Brood, Leger des Heils voor wat betreft het programma Vreemdelingen, de GGD, ze behoren tot de beste partners die wij hebben in de stad. En mevrouw Yesilgöz heeft gelijk dat actievoerders, die dus de kaart zo spelen als die de laatste twee weken gespeeld is, die brengen onze hulpverleners en onze partners onder een zekere verdenking die zij niet verdienen. En daarom hoort u nu enig vuur bij mij. En nogmaals, u heeft gelijk de signalen hier te brengen, maar ik vind ook dat u als raadslid zelf niet alleen moet gaan praten met de actievoerders maar ook zou moeten gaan praten met de hulpverleners om de toets te kunnen maken hoe ligt het nou, waar ligt nou de waarheid. En daar kunnen altijd meer waarheden zijn, maar dat is wel een verantwoordelijkheid, vind ik, van ons als stadsbestuur.

Commentaar: Zoals al eerder gezegd: De gemeente Amsterdam stuurt al minstens 4 jaar lang de voor een groot deel getraumatiseerde mensen van Wij Zijn Hier op straat. En op dit moment staat er weer zo’n uitzetting voor de deur. Groenlinks heeft vergeefs via een motie geprobeerd – misschien niet concreet genoeg – de gemeenteraad te bewegen om We are here een plek aan te bieden. Mensen van Daalburgh naar Ter Apel verwijzen betekent, omdat ze daar worden geweigerd, in de praktijk ze op straat zetten. Mensen van Daalburgh naar de Bedbadbrood verwijzen betekent in ieder geval ze overdag op straat zetten. Maar omdat de Bedbadbrood al vol zit en, als we de mensen van We are here erbij betrekken, er in Amsterdam honderden plekken in de Bedbadbrood te weinig zijn, betekent het ook voor de mensen van Daalburgh in de praktijk de straat. Dus: laat het gemeentebestuur van Amsterdam stoppen met die schijnheiligheid.
En laat de gemeenteraad van Amsterdam afstand nemen als de burgemeester het niet kan laten achter de demagogie aan te gaan van de enige vriendin die hij die middag in de raad had, mevrouw Yesilgöz van de VVD. Het is ronduit smerig om altijd maar over actievoerders in plaats van over de vluchtelingen van WAH te spreken die samen met supporters de strijd hebben aangebonden tegen het asielgat in het asielbeleid.
Het is ronduit laagbijdegronds om te suggereren dat de hulpverleners van het Leger des Heils of HVO-Querido of de GGD worden aangevallen als in werkelijkheid het gemeentebestuur en, in het geval van Daalburgh, de leiding van het Leger des Heils, maar vooral de burgemeester wordt bekritiseerd omdat hij halsstarrig vasthoudt aan dat ene jaar waarin er voor de zieke, ‘uitgeprocedeerde’ mensen van Daalburgh een ‘oplossing’ had moeten zijn.

(Na een interruptie)
Van der Laan: Ik was daar nog niet aan toe gekomen. Natuurlijk ga ik daar ook op in, want ik betrek nu de stelling zoals u het net noemde dat de mensen die terminaal ziek zijn, mensen die tbc hebben, mensen die een nierdialyse nodig hebben, mensen die suïcidaal zijn, die laten we in deze stad niet over straat zwerven, dus ook niet van 9 uur ’s ochtends tot 5 uur ’s middags, de tijd dat ze niet in onze BBB, kunnen, dus, en dat had ik willen zeggen in de preadvisering van een van de moties, maar ik zal het nu doen, want het is iets dat u en de heer Groot Wassing en mevrouw Moorman waarschijnlijk, en de heer Peters natuurlijk, dat u het meeste zorgen zal baren. Welnu, het antwoord is: in de BBB is een medische afdeling, als ik dat grote woord mag gebruiken, u moet niet het beeld van een ziekenhuis hebben, maar er is gelegenheid voor die mensen die u noemde, en de heer Groot Wassing en mevrouw Moorman, en de heer Peters, maar die ook alle anderen zich aantrekken, om niet op straat te gaan om 9 uur ’s ochtends maar gewoon te blijven. Dus dat is noem het maar BBB-plus voor de meest medisch kwetsbaren. Dat is er. En voor de ingezonden brieven weer binnenstromen dat dat niet genoeg is, wie uiteindelijk bepaalt of hij dan al of niet een beroep op kan doen of niet, is de GGD. En ik zal tot mijn laatste snik verdedigen dat dat de GGD is, want een actievoeder die brieven schrijft kan belangen hebben vanuit de actie die hij voert om dingen op te schrijven. Ik wil liever een gekwalificeerde arts van de GGD, onder verantwoording van wethouder Van de Burg, die opgeleid is, die objectief is, en die in een traditie staat van 150 jaar humanitair werk. Dus daar ligt voor mij een rooie lijn.

Commentaar: Weer die demagogie (laatste snik, rooie lijn) en verdachtmaking van ‘actievoerders’ (u weet wel, de advocaat van de patiënten, WAH, het College voor de rechten van de Mens, de Raad van Kerken, het Wereldhuis, Dokters van de Wereld), die dan een ander belang zouden dienen dan dat van de bewoners van Daalburgh. Het is juist de burgemeester die op de stoel van de GGD en de behandelaars is gaan zitten met zijn brief dat het jaar voorbij was en de behandeling beëindigd. Het is juist de burgemeester die op de stoel van de IND en de Dienst Terugkeer en Vertrek is gaan zitten met zijn verwijzing naar Ter Apel.

Van der Laan: En nou kom ik bij de preadvisering van de dingen, sorry maar we zijn dwars door de tijd en we voeren deze discussie bijna driewekelijks maar ik zal heel snel de moties doorlopen.
Meneer Groot Wassink, vastgoedbeheer, nee, dat staat zo ongeveer haaks op alles wat we gezegd en gedaan hebben: we gaan geen gemeentelijk vastgoed voor een jaar geven. We hebben het trouwens, met de Vluchthaven hebben we het gedaan een half jaar en hoe teleurgesteld zijn sommigen zoals ik daar uit gekomen. Want dat leverde helemaal niks op in termen van bereidheid om terug te keren. Maar, we hebben de BBB, we hebben het programma Vreemdelingen voor een jaar, en ik hoef er niet eens over te praten met de wethouder Vastgoed, die dat waarschijnlijk best zou kunnen, maar we zouden ons hele systeem ondersteboven gooien en ze zouden nog minder terugkeren en niet beter worden, ook niet sociaal gezien. Ze zouden het opvatten als een aanmoediging om überhaupt nooit meer aan terugkeer te denken. Voor sommigen. Dat was CE.

Commentaar: De burgemeester wil liever de 145 mensen van WAH weer op straat zetten dan ze wat aan te bieden via ‘de wethouder Vastgoed, die dat waarschijnlijk best zou kunnen.’
Het klinkt inderdaad of je het hele kapitalistische eigendomssysteem ondersteboven zou gooien. En weer die obsessie met en frustratie over terugkeer, verpersoonlijkt in de ‘Vluchthaven’, een van de gebouwen waarin WAH heeft gezeten en waarover zij op haar site het volgende zegt:
<Vluchthaven (Zuid), 2 december 2013 – 9 juli 2014 (9 maanden)
De vluchtelingen stonden sceptisch tegenover het aanbod van de gevangenis aan de Havenstraat, maar de burgemeester van Amsterdam verzekerde hen dat ze zouden kunnen werken aan hun toekomst, waar die ook zou zijn. Maar op het eind van ‘het project Havenstraat’ verklaarde de burgemeester dat de ‘pilot’ was mislukt omdat er maar weinig mensen waren teruggekeerd naar hun land van herkomst. Het was duidelijk dat er een verborgen agenda was geweest. Het werd ook duidelijk dat het werkelijke probleem het gat is in het Nederlandse asielbeleid. Vluchtelingen kunnen niet terug, krijgen ook geen status, en kunnen evenmin ergens anders heen.
Vrijwilligers maakten een plan voor de vluchtelingen om te werken aan hun toekomst. Dit hield in trauma-zorg, cursussen en workshops en hulp bij hun asielprocedure. Het kostte de gemeente enkele maanden om dit plan over te nemen en met de uitvoering te beginnen. Ondertussen werden de vluchtelingen geconfronteerd met bewakers van het departement van justitie, wat het vaak moeilijk maakte je thuis te voelen, en hadden de vrijwilligers die wilden helpen strikte bezoektijden waarbij ze telkens hun identiteitskaart moesten tonen. Na 6 maanden gelastte de gemeente de vluchtelingen om te vertrekken. Die weigerden. In een uitstekende evaluatie werd beschreven waarom de mensen niet kunnen terugkeren naar hun land en evenmin op straat van niets kunnen leven. En ook hoe de pilot van 6 maanden in feite er een van 2 maanden werd omdat de gemeente zo laat startte met de screenings, de assistentie en de programma’s. Na een kort geding, een tweemaal uitgestelde uitspraak en beroep, verliet de groep het gebouw vrijwillig om arrestatie door de politie te voorkomen.>

Van der Laan: Dan CF. Dat is de motie die zegt, dat de gemeente Amsterdam in die gevallen dat er redelijkerwijs niet verwacht mag worden dat ze, gezien hun kwetsbaarheid in de BBB-voorziening kunnen blijven, opvang te bieden. Deze motie ontraad ik omdat die de suggestie geeft dat we naast de BBB wij nog iets anders doen, terwijl ik net heb uitgelegd dat we in de BB, BBB, iets doen om dit te doen. Dus als u de motie kan aanpassen en zeggen: ‘om binnen de BBB voor die medisch kwetsbaren iets te doen’, dan zal ik hem positief preadviseren.
Dan de derde, CG was de motie: ‘In het programma Vreemdelingen niet over te gaan tot parallelle schakeling.’ Ik wil een zaak doen met de gemeenteraad. We hebben de parallelle schakeling, dat wil zeggen dat je tegelijk moet werken aan zeg maar je medisch herstel en je juridische dingen, maar ook aan je terugkeer, dat noemden we parallel, en dat, volgens wat de heer Groot Wassink zegt, en ik heb die geluiden ook wel gehoord, dat is eigenlijk heel moeilijk, want je zit in een dubbele mindset, maar vooral gaf u een goed voorbeeld hoe je praat met een partner die jou aan de ene kant hoort zeggen dat je terug wil en aan de andere kant hoort dat je vraagt om documenten waardoor je zou kunnen blijven. Ik snap het probleem. Maar waarom deden we het? Omdat anders iedereen tijdenlang, en de volledige tijd, blijft werken aan zijn eigen ‘ik wil hier blijven’, en dan verstrijkt de tijd en is er niet aan terugkeer gewerkt, en is de tijd van dat half jaar, maximaal een jaar, voorbij. Als de heer Groot Wassing en de andere indiener van de motie, mevrouw Moorman, bereid zijn om te zeggen: We houden vast aan de door de gemeenteraad afgesproken termijnen, dan zeg ik, laten we dan het principe van de parallelle schakeling, als soms te ingewikkeld, maar laten vallen. Maar dan herbevestigt u dat we die termijnen hebben, dat heeft u al uitgesproken als gemeenteraad op voorstel van het college,en dan is dit niet een titel om door die termijnen heen te schieten. En ik denk dat u – ik kijk in de ogen van de heer Groot Wassink en mevrouw Moorman – als redelijke raadsleden zegt: daar zit misschien best wat in. Dus, verzin een oplossing, maar zoals hij nu hier ligt kan ik hem niet positief preadviseren. Terwijl als de termijn door u een soort van heilig wordt verklaard, dat wel zou kunnen.

Commentaar: Weer de obsessie met het werken aan terugkeer, wat voor de meeste vluchtelingen een onmogelijke en ook onwenselijke zaak is, gezien de toestand in hun land van herkomst. Je vlucht naar Nederland maar je mag van de burgemeestermniet werken aan je ‘ik wil hier blijven’. Wereldvreemd.

Van der Laan: Dan de laatste motie, CH, daar ben ik eigenlijk mee begonnen, dat is de motie van de heer Paternotte, de heer Peters en Groot Wassink: het Groningse model. Ik wou graag één ding…En ik ben helemaal niet zuur, want ik ben zo Zen als Brahma en Lama nog nooit geweest zijn, maar ik heb wel een zekere ergernis bij de verwijzing naar andere steden waar het beter gaat. Want u heeft allemaal een goed geheugen, ga ik effe vanuit, en ik ben al naar Rotterdam verwezen omdat het daar voor de Bed, Bad en Brood beter zou zijn. Ik ben naar Utrecht verwezen omdat het voor diverse dingen er beter zou zijn. Ik had al naar Nijmegen en Leiden moeten gaan en nu moet ik naar Groningen. En iedere keer leverde het onderzoek op: niet beter dan in Amsterdam, niet kwa input, niet kwa output, niet kwa outcome. Daarmee zeg ik niet, meneer Paternotte, meneer Groot Wassink en meneer Peters, dat u me probeert op het verkeerde been te zetten, maar iemand heeft u misschien op een verkeerd been gezet. In ieder geval, als u zegt, we gaan als college de Amsterdamse Bedbadbroodregeling omvormen naar een 24-uur-opvang, conform het Gronings model, met 24 uursopvang, met medische zorg, maatschappelijk werk, juridische spreekuren, zonder vastgestelde termijnen, met individueel maatwerk en waar gewerkt kan worden aan juridisch perspectief en/of terugkeer: Dat is het einde van Bed, Bad en Brood, dat is het overschrijden van de rode demarcatielijn tussen humanitaire hulp voor iedereen in de Bed, Bad en Brood van 17.00 uur ’s middags tot 9.00 uur ’s ochtends, en aan de andere kant het programma Vreemdelingen. En het college ontraadt deze motie met de allerallergrootste klem.

Commentaar: Iemand heeft, volgens de burgemeester misschien de heren Paternotte, Groot Wassink en Peters op het verkeerde been gezet. Het college wil geen 24-uursopvang voor ongedocumenteerde vluchtelingen. Ze moeten kost wat kost tenminste overdag de straat op (zonder werk, inkomen).

Van der Laan: En ik hoop dat ik nu op alles waar ik op in moest gaan, ben op ingegaan. Maar we kunnen dus zaken doen in het canoniseren van de medische afdeling in de BBB, en dat we misschien zaken kunnen doen over het niet langer parallel schakelen mits binnen de totale termijnen.
(na interruptie)
Ik vind het sowieso altijd interessant om ergens te gaan kijken, dus dat kan ik alleen maar zeggen: doe het vooral. Maar ik zou bijna zeggen: Neem de We are here too mee. En vraag aan het eind van het werkbezoek: Zouden jullie bereid zijn om hier naartoe te gaan? En weet waarom ik het vraag. Want dan zou het antwoord wel eens kunnen zijn: Neeneeneenee, nevernooit. En dan moet u doorvragen waarom dat zo is.

Commentaar: Weer die obsessie met en insinuaties tegen We are here. En de naam van de groep weet hij nog steeds niet, maar hoe hij tegen ze moet stoken weet hij wel.

(na interruptie)
Van der Laan: Ik moet voorzichtig zijn want anders zou ik mezelf tegenspreken, ik heb me niet in Groningen verdiept, ik heb daar iets over gelezen en ik heb uw motie gelezen en de toelichting daarop gehoord, maar ik ben dus sceptisch. En aangezien we nog – dat was trouwens een vraag die ik nog vergat – gesprekken hebben over het Bestuursakkoord, die echter niet met astronomische snelheid gevoerd worden, want iedereen snapt dat het een heel groot probleem is zo meteen, om het eens te worden, denk ik of de inschatting of dit past binnen het landelijke beleid of niet, dat ik zelfs daar voorzichtig in moet zijn, maar wat ik u zou willen vragen is: Wij hebben hier in Amsterdam, ja ik zou bijna zeggen de pech, maar dat is een heel subjectief iets, maar wij hebben hier de actiegroep We are here too, met twee- tot driehonderd mensen, en alles wat er omheen zit, aan hulpverleners en actievoerders, en die creëren die druk hier op de raad, op het stadsbestuur, en dat is een heel ander geval dan gewoon het opvangen van mensen zoals ze misschien in Groningen doen of in de Pauluskerk of wat dan ook. En daarom wil ik graag met u de partner blijven die dat onderscheid steeds maakt. En de rode lijn is echt nodig te houden totdat we de belangstelling van We are here too kwijt zijn en ze in Den Haag zitten waar hun echte doel misschien gerealiseerd kan worden, misschien niet. Maar in ieder geval kunnen wij dat niet.

Commentaar: Wat is de burgemeester van Amsterdam zielig, híj zit met We are here. En daarom is alles in andere steden veel makkelijker dan in Amsterdam. En de naam zal hij vandaag ook niet meer leren. Hij is sowieso hardleers met zijn terugkeer. Voor hij de mensen van We are here wil laten terugkeren naar hun land van herkomst, wil hij ze alvast naar Den Haag hebben, want om iets van de regering gedaan te krijgen moet je ook maar in Den Haag gaan wonen. (Dan is hij er vanaf). Hij beschouwt de mensen van We are here duidelijk niet als burgers van zijn stad, Amsterdam, en zichzelf niet als hun burgemeester.

(na interruptie)
Van der Laan: Dat is een hele goeie vraag. Maar ontzettend moeilijk te beantwoorden. Ik moet u zeggen: sinds de onderhandelingen over het Bestuursakkoord zijn begonnen, zijn alle rechterlijke uitspraken wel heel nadrukkelijk in het voordeel van de staatssecretaris. Wij hebben lang gesproken met hem in de hoop dat we als lokale overheid zouden worden verplicht om Bedbadbroodachtige opvang, programma Vreemdeling-achtige opvang te geven, maar dat is tot nu toe tot in hoogste instantie uitgemaakt dat dat niet hoeft. Dus de positie van de staatssecretaris is niet verzwakt, die van ons is verzwakt. En intussen werd wel betaald, de betaling is gestopt, maar er wordt wel gespaard, heb ik begrepen. Ik denk in ieder geval niet dat het helpt als wij over onze rooie lijnen heen gaan om alsnog een akkoord te krijgen. Dat meen ik heel erg serieus.

Commentaar: Heeft de burgemeester gehoopt dat hij zou worden verplicht…? Ongeloofwaardig. Toen hij door een Europese Commissie voor mensenrechten werd verplicht ging hij naar de Raad van State en de Raad van Beroep om er onderuit te komen!

(na schorsing)
Van der Laan: Ik begin even bij de laatste. Ik waardeer dat de raad, de indieners van deze motie zeggen: je moet het inderdaad eerst onderzoeken voordat je zegt het te doen en ik begrijp dat er nu staat: ’te onderzoeken of het wenselijk is om te vormen naar’. Ik zeg: wij hebben die rode lijn getrokken in de Amsterdamse situatie, en ik wil die rode lijn tot mijn laatste druppel bloed hier verdedigen, want anders worden wij totaal ongeloofwaardig, en ik voorop. Dus ik zou wel willen toezeggen dat ik u nette informatie ga geven over het Groningse model, en ik nodig u ook uit mee te gaan bij wijze van spreken met de mensen die dat gaan doen. Maar dan verzoek ik u deze motie nu wel in te trekken want er staan allerlei overwegingen in waar ik nu niet op in wil gaan omdat ik hem heb ontraden, en er staat een omvorming in waar ik uiteindelijk ook niet bij wil terechtkomen. Maar als u hem intrekt zorg ik wel dat u in september informatie heeft over het Groningse model, in september ja, en kunnen wij doorpraten.
Over motie CE zeg ik niets want die heb ik met klem ontraden.
Motie CD, over de kwetsbare vluchtelingen kan ik met de wijziging die nu is voorgesteld door de heer Groot Wassink namens de indieners, goed uit de voeten. Dus die adviseer ik positief.
Dan was de laatste motie, meneer de voorzitter, als helemaal duidelijk is dat de raad met de motie om niet langer uit te gaan van parallelle schakeling, niet bedoelt de termijnen ter discussie te stellen, en ik van mijn kant zal toegeven dat ik heb gezegd: het zijn streeftermijnen, er zijn best uitzonderingen mogelijk, individueel maatwerk in heel bijzondere situaties, bijvoorbeeld binnenkort krijg je een beslissingen over je status, dat je er dan nog best een maand kan zitten, dat soort dingen, daar blijf ik af, dat zal ik niet veranderen. Maar als u zegt: die termijnen blijven staan, dan kan deze motie van een negatief preadvies een positief preadvies krijgen.

Tot zover de burgemeester.

De uitslag van de moties.
De aanname van motie CH (1040) kan een radicale omslag ten goede in de 24uursopvang van uitgeprocedeerden betekenen.
Motie CE Groot Wassink (is ondertussen 1035 geworden) om gemeentelijk vastgoed voor tenminste 1 jaar voor uitgeprocedeerde vluchtelingen ter beschikking te stellen, wordt verworpen.
Motie CF Groot Wassink c.s. (is 1036 geworden) dat de meest kwetsbare uitgeprocedeerde vluchtelingen in de BBB-voorziening kunnen verblijven voor zorg en 24-uursopvang, wordt aangenomen.
Motie CG Groot Wassink c.s. (is 1038 geworden) In het programma Vreemdelingen niet over te gaan tot parallelle schakeling, wordt aangenomen.
Motie CH Paternotte c.s. (is 1040 geworden) Te onderzoeken of het wenselijk is de Amsterdamse bed, bad, brood-opvang om te vormen naar een 24-uursopvang conform het Gronings model, met medische zorg, maatschappelijk werk, juridische spreekuren, activerende begeleiding, zonder vastgestelde termijnen, maar individueel maatwerk en waar gewerkt kan worden aan genezing, juridisch perspectief en/of terugkeer;
– voor de financiering van de opvang aanspraak te maken op de gelden die daarvoor door het Rijk zijn gereserveerd;
– hierover terugkoppeling te geven in september 2016;
wordt aangenomen.

 

Commentaar. Conclusie: Het gemeentebestuur van Amsterdam is tot heden, met de burgemeester voorop, en in overeenstemming met het regeringsbeleid gefocust op terugkeer van uitgeprocedeerde vluchtelingen. Toch is voor de meeste van deze vluchtelingen, afkomstig uit Somalië, Ethiopië, Eritrea, Soedan, Oeganda, Burundi, de reden van hun vlucht (oorlog, onderdrukking) niet veranderd omdat de situatie in deze landen niet is veranderd. Het is niet een ex-Joegoslavië waar de oorlog op een bepaald moment over was. De meeste van deze vluchtelingen uit Afrika zijn niet in het bezit van geldige identiteitspapieren. Dat is voor de IND reden om hun vluchtverhaal met wantrouwen tegemoet te treden met als methode van aanpak: ontmaskering. Een stringent terugkeerbeleid, noemen sommigen het parmantig. Waarom is eigenlijk niet duidelijk. Sommigen menen dat het de invloed van de VVD is die het gras voor de voeten van de PVV wil wegmaaien. De aanpak is eigenlijk louter voor de Bühne, want in de praktijk kan er nauwelijks een uitzetting/terugkeer naar een van deze landen gerealiseerd worden, al blijft het enkele geval schrijnend genoeg voor de vluchteling die het treft. En al leidt het in de praktijk tot het lijden van duizenden ‘illegalen’ in Nederland.
De meeste van deze vluchtelingen zijn in het asielgat terechtgekomen, ze krijgen geen verblijfsstatus en ze kunnen evenmin terug. De meesten zijn verstoken van alle voorzieningen. Dat is tegen de rechten van de mens. Maar de Nederlandse regering en het gemeentebestuur van Amsterdam zijn er tot nu officieel mee weggekomen: ze geven alleen minimale voorzieningen aan duidelijk zieken (en dan lang niet aan allemaal) en aan degenen die zeggen mee te willen werken aan terugkeer. Onder de laatsten bevinden zich velen die zich uit wanhoop en uitzichtloosheid hiervoor hebben aangemeld, uit angst voor het leven op straat zonder iets, maar met een nieuwe angst om ook daadwerkelijk uitgezet te worden.
Het wordt tijd om het beleid om te draaien. De vluchtelingen zullen blijven komen, zo is de wereldsituatie. We moeten de vluchtelingen welwillend tegemoet gaan treden, allemaal, niet alleen die uit het grootste crisisland van het moment, Syrië.
Amsterdam heeft in zijn Programma Vreemdelingen momenteel als uitgangspunt ‘dat terugkeer naar het land van herkomst aan de orde is als legaal verblijf onrealistisch is’. Daar zit hem meteen het probleem. Want dit is de omkering van de vluchtproblematiek. Want de geest van het Vluchtelingenverdrag luidt: ‘Als terugkeer naar het land van herkomst onrealistisch (want gevaarlijk) is, is legaal verblijf (in het land waarnaar men vlucht) aan de orde.’
De burgemeester van Amsterdam heeft zich zo vastgebeten in terugkeer, dat hij het probleem van de vluchteling heeft omgedraaid. Het ASKVluchtelingen heeft zich van hem afgekeerd. De gemeenteraad van Amsterdam heeft in zijn vergadering van 14 juli 2016 laten zien dat ze vast van plan is hem op zijn schreden te doen ’terugkeren’. Daarna de IND en de regering nog. Zoals het nu is worden er vele onnodige slachtoffers gemaakt.

Amsterdam, 12 september 2016
Meurs A.M.